Qua 20 năm phát triển, đến nay đã có 15 KKT và 260 KCN được thành lập. Các KCN, KKT đã đóng góp quan trọng vào thành tựu phát triển sinh thái – xã hội của đất nước, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của 1,6 triệu lao động trực tiếp làm việc tại các KCN, KKT. Đảm bảo cho người lao động KCN, KKT ngày càng cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần là nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm của các cấp chính quyền cũng như các doanh nghiệp.
Hệ thống chính sách liên quan đến điều kiện sống, làm việc của người lao động trong KCN, KKT bao gồm:
– Chính sách tiền lương và thu nhập: được quy định cụ thể trong Bộ luật Lao động và Nghị định của Chính phủ: Nghị định 114/2002 / NĐ-CP ngày 31/12/2002 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương và lao động . Nghị định 107/2010 / NĐ-CP và Nghị định 108/2010 / NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu áp dụng trong doanh nghiệp; Nghị định số 97/2009 / NĐ-CP và Nghị định số 98/2009 / NĐ-CP ngày 30 tháng 10 năm 2009 quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc trong doanh nghiệp và nhiều thông tư hướng dẫn thi hành.
– Chính sách về quan hệ lao động đã được ban hành tại Nghị định số 41 / CP ngày 06/7/1995 của Chính phủ và Nghị định số 93/2002 / NĐ-CP ngày 11/11/2002 và các Thông tư hướng dẫn thi hành.
– Chính sách về nhà ở: được quy định tại Luật Nhà ở, Nghị định số 90/2006 / NĐ-CP ngày 06 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, Quyết định số 66/2009 / QĐ-TTg ngày 06 tháng 4 Ngày 24 tháng 24 năm 2009 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một số cơ chế, chính sách phát triển nhà ở cho công nhân trong khu công nghiệp và nhiều thông tư hướng dẫn.
Bên cạnh đó là hệ thống chính sách về y tế, chăm sóc sức khỏe người lao động, giáo dục đào tạo, văn hóa, thể dục, thể thao và phong trào lao động, cư trú …
Tuy nhiên, trên thực tế, chính sách trên đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, khiến đời sống, việc làm của người lao động trong KCN, KKT cũng gặp nhiều khó khăn. Để cải thiện điều kiện sống và làm việc của người lao động trong KCN, KKT, cần có sự quyết tâm của nhiều người.
– Đối với Chính phủ, các cấp chính quyền địa phương cần hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để cải thiện điều kiện làm việc, hỗ trợ đời sống vật chất và nhu cầu tinh thần của người lao động trong KCN, KKT, phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước, chú trọng đào tạo nghề. đối với thanh niên nông thôn, nhất là đất ở nông thôn bị thu hồi để xây dựng KCN, KKT; thực hiện việc xây dựng, phát triển các KCN, KKT hợp lý, bền vững; nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc chấp hành chính sách, pháp luật có liên quan.
– Đối với thể chế chính trị – xã hội: tăng cường vai trò của các tổ chức chính trị – xã hội; đổi mới hoạt động của tổ chức công đoàn, đẩy mạnh công tác thanh tra việc thực hiện các chế độ liên quan đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động, người sử dụng lao động, tổ chức công đoàn tích cực tham gia pháp luật.
– Đối với người lao động: đổi mới nhận thức về con đường sự nghiệp, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, rèn luyện tác phong công nghiệp; nhận thức đúng đắn về vai trò của tổ chức cơ sở, tham gia tích cực vào các hoạt động của nơi làm việc và nơi cư trú.
– Đối với doanh nghiệp: tuân thủ các quy định của pháp luật liên quan đến điều kiện làm việc, đời sống vật chất, tinh thần và nhu cầu của người lao động trong KCN, KKT; tích cực đóng góp ý kiến, hoàn thiện chính sách, pháp luật có liên quan, ý thức trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Một số biện pháp cải thiện điều kiện sống và làm việc của công nhân KCN, KKT
a. Các nhóm giải pháp liên quan đến hoàn thiện cơ chế, chính sách của Nhà nước
– Hoàn thiện các quy định của pháp luật và các chính sách liên quan nhằm cải thiện phương thức lao động, hỗ trợ vật chất và tinh thần cho người lao động KCN, KKT. Trước mắt, cần tập trung ưu tiên các giải pháp cải thiện chính sách và thu nhập tiền lương, các biện pháp cải thiện quan hệ lao động, các biện pháp cải thiện điều kiện nhà ở.
– Nâng cao hiệu lực của pháp luật: Trong vấn đề này, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương. Theo đó, cần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức ở địa phương, xử lý nghiêm các hành vi cố tình vi phạm pháp luật, chậm cải tạo sau kiểm tra, điều tra. UBND tỉnh, UBND các cấp phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh, thường xuyên tổ chức đối thoại với lãnh đạo một số doanh nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh, khi xảy ra tranh chấp lao động, Ban Quản lý KKT, KCN kịp thời phối hợp với các sở, ngành liên quan. để xử lý và hòa giải …
b. Các nhóm giải pháp liên quan đến doanh nghiệp
Việc tuyển dụng lao động cần ưu tiên lao động ở khu vực lân cận KCN, KKT và các khu vực lấy đất làm KCN, KKT;
– Tổ chức thường xuyên cơ chế đối thoại ba bên;
– Tăng mức chi tối đa (từ quỹ phúc lợi của doanh nghiệp) trợ cấp cho người lao động nghèo, ốm đau, nghỉ dưỡng sức để phù hợp với giá thị trường;
– Thực hiện sâu rộng các hình thức khen thưởng có tác dụng kích thích sản xuất kinh doanh phát triển;
– Tổ chức rộng rãi cuộc thi lao động giỏi, sáng tạo;
– Triển khai các hoạt động phù hợp nhằm tăng cường sự an toàn và thuận tiện trong hiệu quả lao động, giảm thiểu tai nạn cho người lao động;
– Tổ chức tham quan học tập tại KCN, KKT để người lao động có cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi những phương pháp đơn giản, rẻ tiền nhưng hiệu quả trong việc cải thiện điều kiện lao động, môi trường, cảnh quan cây trồng;
– Tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật lao động và an toàn – vệ sinh lao động cho người lao động từ khi đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh và người lao động mới được tuyển dụng;
– Khi xảy ra tranh chấp lao động, chủ doanh nghiệp phải tích cực, sẵn sàng trao đổi với công đoàn cơ sở để thương lượng giữa các bên hoặc đề nghị hòa giải…
c. Giải pháp liên quan đến người lao động
– Tích cực học tập nâng cao nhận thức, hiểu biết những quy tắc cơ bản về quyền và nghĩa vụ trong quan hệ lao động. Nghiêm túc nghiên cứu nội quy lao động, thỏa ước lao động để thực hiện có hiệu quả các quy định và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bản thân và đồng nghiệp;
– Tham gia, đóng góp vào quá trình phát triển của doanh nghiệp
– Tích cực tham gia các hoạt động do doanh nghiệp, tổ chức và nơi cư trú …
Ngoài ra, yêu cầu xây dựng môi trường sống tốt hơn tại các khu công nghiệp. Đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ xã hội phục vụ đời sống người lao động trong KCN, KKT. Các giải pháp này sẽ đạt hiệu quả cao khi thực hiện cùng với việc đầu tư phát triển nhà ở cho công nhân các KCN, KKT …
